دروازه سنگی: حام کاظم زاده خوئی
در گفتوگو با آقای هادی درستی، رئیس اداره کتابخانههای عمومی شهرستان خوی، بررسی وضعیت فعلی، چالشها، برنامهها و چشماندازهای آینده کتابخانههای عمومی خوی صورت گرفت.
در این مصاحبه، وی به تبیین اقداماتی پرداخت که برای ارتقاء فرهنگ کتابخوانی و جذب مخاطبان جدید، به ویژه نوجوانان و جوانان، در حال اجرا است. از برنامههای فرهنگی متنوع گرفته تا استفاده از ظرفیتهای فضای مجازی و همکاری با نهادهای مختلف، همه و همه نشان از اراده قوی این اداره در راستای توسعه فضای کتابخوانی در شهرستان خوی دارند.
دروازه سنگی: آقای درستی، در حال حاضر وضعیت عضویت در کتابخانههای عمومی خوی چگونه است؟ آیا برنامهای برای افزایش اعضا بهویژه در میان نوجوانان و جوانان دارید؟
هادی درستی: در حال حاضر، نزدیک به ۷۵۰۰ نفر عضو فعال در کتابخانههای عمومی شهرستان خوی داریم. این اعضا در ششماهه اول سال جاری بیش از ۲۳۰۰ هزار جلد کتاب به امانت بردهاند. از سوی دیگر، برنامههای متنوع فرهنگی بهویژه برای جذب نوجوانان و جوانان به کتابخانهها در دست اقدام است. این برنامهها شامل همکاریهای مستمر با مدارس، راهاندازی کتابخانههای کلاسی و مشارکتی، و ایجاد رویدادهای فرهنگی جذاب در سطح شهرستان است. هدف ما این است که نوجوانان و جوانان را با فضای کتابخانه آشنا کنیم و آنها را به دنیای کتابخوانی و دانایی علاقهمند نماییم.
دروازه سنگی: چه اقداماتی برای افزایش تنوع کتابها و جذب منابع جدید انجام میدهید؟
هادی درستی: کتابخانههای عمومی خوی بهطور ماهانه منابع جدید و بهروز را از نهاد کتابخانههای عمومی کشور دریافت میکنند. در سال گذشته، تلاش کردهایم مجموعهای متنوع از کتابهای علمی، ادبی، و فرهنگی را به مجموعه خود اضافه کنیم. این اقدام بهویژه با هدف پوشش نیازهای مختلف مخاطبان و افزایش دسترسی به منابع جدید و مفید صورت میگیرد. یکی از اولویتهای ما، افزایش تنوع منابع بهویژه در حوزههای مختلف علمی و فرهنگی است.
دروازه سنگی: برای ترویج کتابخوانی در بین کودکان، نوجوانان و بزرگسالان چه برنامههایی دارید؟ آیا در این راستا از فضای مجازی هم استفاده میکنید؟
هادی درستی: برنامههای فرهنگی ما شامل نشستهای کتابخوانی، قصهگویی، نقاشی، رونمایی و نقد کتاب است که بهصورت منظم در کتابخانهها برگزار میشود. علاوه بر این، برای ترویج کتابخوانی در سطح شهرستان، از فضای مجازی و شبکههای اجتماعی بهرهمند شدهایم. پیجهای اطلاعرسانی ما و همچنین همکاری با نشریات و خبرگزاریهای محلی کمک میکند تا رویدادهای فرهنگی کتابخانهها به عموم مردم اطلاعرسانی شود و فرصتهای بیشتری برای حضور مخاطبان جدید ایجاد گردد.
دروازه سنگی: کتابخانهها با چه چالشهایی در زمینه بودجه و منابع مواجه هستند و برای حل این مشکلات چه اقداماتی انجام میدهید؟
هادی درستی: یکی از چالشهای عمده ما، نیاز به توسعه و تجهیز کتابخانههای عمومی در مناطق کمبرخوردار است. همچنین، ایجاد کتابخانه مرکزی مجهز به امکانات روز و منابع دیجیتال از نیازهای اساسی شهرستان است. ما برای حل این مشکلات با نهادهای دولتی و خصوصی در حال رایزنی هستیم. در این راستا، درخواستهایی برای تأمین منابع مالی و تجهیزات جدید ارائه شده است. خوشبختانه، اخیراً با ایجاد خیرین کتابخانهساز، توانستهایم از پتانسیل این خیرین برای تأمین منابع مالی بهرهبرداری کنیم و فضای کتابخوانی را توسعه دهیم.
دروازه سنگی: آیا برنامهای برای دیجیتالیسازی منابع و دسترسی آنلاین به آنها وجود دارد؟
هادی درستی: دیجیتالیسازی منابع و فراهم کردن دسترسی آنلاین به آنها از برنامههای کلان نهاد کتابخانههای عمومی کشور است. در سطح شهرستان، بهطور مستقیم در این زمینه اقداماتی انجام نمیشود، اما ما امیدواریم با پیشرفت زیرساختها در آینده بتوانیم به این هدف دست یابیم و منابع دیجیتال را در دسترس عموم قرار دهیم.
دروازه سنگی: اداره کتابخانهها چگونه با سایر نهادها مانند مدارس و دانشگاهها همکاری میکند؟
هادی درستی: در سطح کلان، نهاد کتابخانههای عمومی کشور تفاهمنامههای متعددی با نهادهایی همچون آموزش و پرورش، کمیته امداد، و سازمان عقیدتی سیاسی ارتش منعقد کرده است. در سطح محلی نیز، ما با سازمانها و نهادهای مختلف برای ترویج کتابخوانی همکاری داریم. برای مثال، برگزاری مسابقات کتابخوانی و سایر برنامههای فرهنگی با همکاری سازمانهایی نظیر آب و فاضلاب و نشریات محلی از جمله اقدامات مؤثر در این زمینه است.
دروازه سنگی: ارزیابی موفقیت یا اثربخشی برنامههای فرهنگی چگونه انجام میشود؟
هادی درستی: موفقیت برنامههای فرهنگی را از طریق تحلیل دادههای آماری مانند میزان امانت کتاب و رشد عضویت ارزیابی میکنیم. همچنین، بازخوردهای اعضا و جامعه هدف در انتخاب نوع برنامههای اجرایی نقش زیادی دارند. با توجه به تنوع مخاطبان و سلایق مختلف، تلاش میکنیم تا در برنامههای فرهنگی تنوع بیشتری را لحاظ کنیم تا همه اقشار جامعه از آن بهرهمند شوند.
دروازه سنگی: آیا اداره کتابخانهها از حمایتهای مردمی یا بخش خصوصی بهرهمند است؟
هادی درستی: طبق قانون، شهرداریها موظفند بخشی از درآمدهای خود را به انجمن کتابخانههای عمومی اختصاص دهند. اما در برخی مواقع عدم پرداخت این مبالغ مشکلاتی را ایجاد میکند. اخیراً، نهاد کتابخانههای عمومی کشور اقدام به تأسیس “خیرین کتابخانهساز” کرده است که میتواند بهطور چشمگیری در تأمین منابع مالی و تجهیزاتی برای کتابخانهها کمک کند. همچنین، از ظرفیتهای احکام جایگزین حبس برای تأمین منابع مورد نیاز نیز استفاده میشود.
نتیجهگیری:
کتابخانههای عمومی شهرستان خوی در تلاشاند با برگزاری برنامههای فرهنگی متنوع، استفاده از فضای مجازی، جذب حمایتهای مردمی و دولتی، و همکاری با نهادهای مختلف، نه تنها فرهنگ کتابخوانی را گسترش دهند، بلکه به یک مرجع علمی و فرهنگی برای نوجوانان و جوانان شهرستان تبدیل شوند. چشمانداز این اداره برای آینده، توسعه منابع دیجیتال و گسترش دسترسی به اطلاعات بهروز است که میتواند تأثیر شگرفی در رشد فرهنگی و آموزشی منطقه داشته باشد.
